Thi công hòn non bộ đẹp và đạt tiêu chuẩn

Những điểm chính của công nghệ thi công hòn non bộ có thác nước sân vườn

Thi công xây dựng hòn non bộ là quá trình dựng và xếp các tảng đá tự nhiên, mang tính trang trí cao theo cấp độ và đặc điểm để tạo thành mô hình núi, sau đó chỉnh để đạt được một tiểu cảnh non bộ đẹp, chất lượng và đúng phong thủy. Tiểu cảnh non bộ trong sân vườn có nhiều hình thức thể hiện khác nhau, có thể làm cảnh chính hoặc làm cảnh nền, như phân chia không gian sân vườn, bố trí đường đi, hành lang, v.v. Non bộ cùng với nước chảy và cây xanh … tạo nên một cảnh quan thiên nhiên thu nhỏ tươi mát trong lành và mang lại nhiều may mắn. Quá trình thi công xây dựng hòn non bộ có những điểm chính sau: 

1. Chuẩn bị trước khi thi công tiểu cảnh non bộ

 – Nắm rõ các bản vẽ thiết kế thi công: Trước khi làm tiểu cảnh non bộ cần nắm rõ các bản vẽ thiết kế và thi công non bộ. Tuy nhiên, do đặc thù của việc xây dựng tiểu cảnh non bộ, rất khó để đạt được thiết kế một bước. Do đó, bản vẽ thường chỉ thể hiện đường nét chung của ngọn núi và mặt cắt chính. Ngoài ra, để thuận lợi cho việc thi công hòn non bộ, người ta thường làm mô hình trước. 

– Đơn vị thiết kế và thi công sẽ khảo sát địa điểm xây dựng và nắm bắt đầy đủ chất lượng đất, khả năng chịu lực của nền móng khu vực xây dựng để đảm bảo sự ổn định của non bộ. Đồng thời, kiểm tra quy mô công trường, địa hình xung quanh, điều kiện giao thông và phân bố cây xanh của công trình để xác định biện pháp thi công tương ứng, bao gồm lựa chọn thiết bị thi công và bố trí mặt bằng xếp đá. Trong quá trình thi công, hãy tham khảo bản vẽ thiết kế mặt bằng của hòn non bộ và sử dụng bột đá trắng để bố trí các đường nét theo tỷ lệ. Sau khi đặt dây, đánh dấu tọa độ các điểm của tất cả các bộ phận trong non bộ và đóng đinh bằng các thanh gỗ nhỏ hoặc thanh tre để tránh nhầm lẫn. 

2. Thi công nền móng cho tiểu cảnh non bộ

a) Xử lý nền móng của hòn non bộ

Việc thi công móng đặc biệt quan trọng trong quá trình thi công bởi nó liên quan đến sự ổn định và an toàn của cả non bộ. Móng non bộ chịu toàn bộ trọng lực của non bộ, chất lượng của móng non bộ liên quan trực tiếp đến độ vững chắc của tiểu cảnh. Có thể thấy việc thi công kỹ thuật nền móng của hòn non bộ là khâu then chốt trong việc tạo hình toàn bộ hòn non bộ, cần phải nghiêm túc làm tốt các công việc như: thi công xử lý nền móng phải tiến hành đào rãnh, đóng cọc theo phạm vi của công trình và thiết kế định trước.

(1) Xây dựng móng cọc: Các cột thường được xây dựng bằng linh sam và bách, chủ yếu là do chúng có khả năng chống nước và độ ẩm cao và tương đối thẳng. Thông thường đường kính cọc 10-15cm, chiều dài cọc 100-150cm. Nói chung, mặt trên của cọc phải lộ ra khỏi đáy hồ từ hơn mười cm đến hàng chục cm, có thể dùng các khối đá để chèn, sau đó có thể dùng các dải đá granit thích hợp để ép mặt trên. 

(2) Nền đất vôi: Sau khi đất vôi được đông kết, nó sẽ không bị thấm nước. Nói chung, chiều rộng của nền đất vôi nên rộng hơn chiều rộng của đáy hòn non bộ khoảng 50 cm. Nền đất vôi có yêu cầu nghiêm ngặt về vôi được sử dụng. Vôi vón cục vừa ra khỏi lò phải được sử dụng, thông thường chọn tỷ lệ vôi với đất là 3:7, đối với đất. không được lẫn tạp chất và phải là đất tơi xốp, kết dính đồng đều. 

(3) Nền bê tông: Nền bê tông chủ yếu phù hợp với một số non bộ vừa và nhỏ. Chúng ta có thể xác định độ dày của bê tông móng theo khối lượng của hòn non bộ. Nói chung, đối với hòn non bộ có chiều cao khoảng 2m, độ dày của móng nên khoảng 40cm, nếu chiều cao khoảng 4m, độ dày của nó thường khoảng 50cm, nói chung, chiều rộng của nền đá là hơn 30cm rộng hơn đáy hòn non bộ. Đống đổ nát phải được lát hoàn toàn và lát bằng phẳng, các viên đá liền kề phải khớp nhau, càng khít càng tốt, các khe hở của mối nối phải được lấp đầy bằng vữa xi măng, sỏi và bê tông để san lấp mặt bằng, kết nối chúng thành một tổng thể. 

b) Thi công móng non bộ

Quy trình thi công móng non bộ: bao gồm làm khuôn → đúc sẵn → kết hợp → xử lý bề mặt. Việc sản xuất các tấm đá được thực hiện trong giai đoạn đúc khuôn và đúc sẵn, và quá trình sản xuất các tấm đá có thể được thực hiện tại công trường hoặc trong xưởng. 

Đáy móng hòn non bộ phải được đào sạch sẽ, bằng phẳng, không được gồ ghề. Sau khi đào đáy móng, đáy móng phải được đầm kỹ bằng thủ công hoặc cơ giới. Sau đó, phải trải một lớp bột đá khoảng 20 cm dưới đáy móng để làm đệm. Sau khi đặt đệm bột đá, chúng cần được gia cố, cốt thép chính sử dụng có đường kính 12mm, cốt thép thứ cấp sử dụng cốt thép có đường kính 8mm. Khoảng cách giữa cốt thép chính và cốt thép cốt thứ cấp là 20cm. Khi cốt thép móng được buộc chặt, trộn xi măng với đá granit và cát thô theo tỷ lệ để tạo thành bê tông, đổ ngay vào lồng cốt thép móng với độ dày 15cm. Sau khi đổ bê tông nền được 12 ngày, cần kiểm tra tình trạng đông cứng trước khi tiếp tục thi công các bộ phận khác nhau của hòn non bộ. 

3. Tạo hình thế núi non bộ

Tạo hình thế núi là phần quan trọng nhất của thi công non bộ và cũng là khâu mấu chốt nhất của toàn bộ quá trình thi công. Theo trình tự thi công non bộ, chúng ta có thể phân chia núi non bộ một cách đơn giản thành ba phần: lớp dưới cùng, lớp giữa và lớp trên cùng. Phần lớn dưới cùng của non bộ nằm dưới mặt đất, chỉ một phần nhỏ lộ ra ngoài. Áp lực sẽ kéo dài xuống lớp dưới cùng nên lớp dưới cùng phải đủ độ bền, khi chọn vật liệu nên cố gắng chọn những loại đá lớn sẽ thuận tiện hơn cho việc thi công, việc sắp xếp đá nên căn cứ vào hình dáng của hòn non bộ. Để làm nổi bật hình dáng của hòn non bộ, kích thước của các viên đá nên được sắp xếp so le, không nên xếp các viên đá có hình dạng giống nhau hoặc cùng kích thước với nhau. Khi thi công xong lớp thứ nhất thì tiến hành đổ vữa xi măng lên trên, tiến hành các công đoạn tiếp theo. Sau khi vữa ổn định thì bắt đầu xây dựng. Mặt trên của hòn non bộ nên bố trí càng bằng phẳng càng tốt, mặt đẹp hướng ra ngoài, toàn bộ hòn non bộ phải tạo thành hình dáng cân đối. Lớp giữa là phần quan trọng nhất trong toàn bộ công trình non bộ, khi thi công phần này cần chú ý đến hiệu quả nhìn tổng thể của non bộ, không nên bố trí quá rời rạc, phải đảm bảo sự vững chắc cho hòn non bộ. Phần đỉnh có ảnh hưởng quan trọng đến thế núi, cũng là phần nhìn quan trọng nhất trong thế non bộ, thông thường những viên đá có hình dáng đẹp, kết cấu tốt, khối lượng lớn được chọn làm phần đá phía trên để làm nổi bật vẻ tráng lệ của núi non. Ngoài ra, nếu hòn non bộ không được điểm xuyết bởi hoa lá cây cối sẽ trông có vẻ buồn tẻ, thiếu sức sống. Vì vậy, khi xếp non bộ, nên căn theo hình dáng tổng thể của núi để bố trí các lỗ trồng cây ở những vị trí thích hợp, để trồng cây, hoa, cây cối sao cho đạt mật độ và phân tầng rõ ràng, để tổng thể non bộ trông đẹp mắt hơn, có sức sống và hài hòa. 

Một số thế núi rất được ưa chuộng trong xây dựng hòn non bộ:

Thế độc phong: Thế núi này chỉ có 1 núi mà không có các núi phụ xung quanh. Hòn non bộ xây theo thế này phải cao, hiểm trở và có chóp núi nhọn thì mới thể hiện được hết ý nghĩa của thế núi độc phong. Thế núi độc phong mang ý nghĩa của sự kiêu hãnh và ngạo nghễ, độc tôn.

Thế song phong: Có 2 đỉnh núi đứng cùng nhau và thế núi này không phổ biến bởi trong phong thủy, số chóp núi nên là số chẵn, số chẵn đem lại sự đối kháng lẫn nhau, mang đến nguồn năng lượng không tốt.

Thế đa phong: Là một thế khá phổ biến trong các hòn non bộ sân vườn. Với một quần thể các ngọn núi nhỏ kết hợp tạo thành thế đa phong vô cùng hoành tráng, các núi có thể ngang bằng nhau, thấp hoặc cao hơn để tạo sự hài hòa, đẹp mắt. Tuy nhiên nên có một ngọn núi chủ cao nhất so với các ngọn núi khách hoặc chư hầu còn lại.

Thế kỳ phong: Là thế núi có một ngọn núi lớn nằm cách biệt so với các ngọn núi nhỏ khác, mang đến sự khác thường, bí ẩn, tạo sự hứng thú cho người xem.

Thế long thăng: Là thế núi rồng bay lên trời. Do vậy, hướng núi sẽ hơi nghiêng về hướng đón mặt trời sáng sớm, đại diện cho sự trỗi dậy, sức mạnh, không bao giờ chịu khuất phục trước khó khăn, trở ngại.

Thế lập chương: Thế núi này bao gồm những ngọn núi vừa cao vừa trải rộng ra, có nơi bằng phẳng, có nơi khúc khuỷu, gồ ghề tạo cảm giác bấp bênh nên ít được ưa chuộng.

Thế kỳ nham: Là thế núi khá độc đáo. Tuy nhiên thế núi này khó tạo, nếu có sự can thiệp như đục đẽo thì sẽ làm mất tính tự nhiên của hòn non bộ. Do đó, bạn chỉ nên thực hiện được thế núi này nếu sưu tầm được các tảng đá có dáng lạ mắt để đặt vào tiểu cảnh.

4. Bố trí nguồn nước và cây trồng

Sau khi tạo xong tiểu cảnh non bộ, nên bố trí thêm cây xanh, thác nước, cá … để hòn non bộ sinh động và có sức sống hơn. Có thể thiết kế nguồn nước cho hòn non bộ, để hòn non bộ có nước suối trong vắt chảy ra, tạo thành những tiểu cảnh thác nước sinh động. Đồng thời nên bổ sung các loại cây xanh vào hòn non bộ để tổng thể hòn non bộ thêm phần rực rỡ, đầy sức sống.

Việc thi công tiểu cảnh non bộ trong các công trình cảnh quan là một xu hướng được rất nhiều người yêu thích. Có nhiều phương pháp thiết kế và thi công tiểu cảnh non bộ khác nhau. Vì vậy để tạo được tiểu cảnh non bộ đẹp tự nhiên thì phải phù hợp với điều kiện nơi dựng hòn non bộ. Và chỉ có tuân thủ nghiêm ngặt các quy định thiết kế, dựa trên công nghệ xây dựng hoàn hảo, bạn mới có thể sở hữu và được thưởng thức vẻ đẹp của tiểu cảnh hòn non bộ đẹp mỹ mãn.